เครื่องมืออุตุนิยมวิทยา คือ เครื่องมือที่ถูกออกแบบมาเพื่อตรวจเช็คข้อมูลอุตุนิยมวิทยาที่ตรวจวัดเพื่อการพยากรณ์อากาศ โดยการตรวจเช็คตัวแปรที่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับลักษณะอากาศที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน ซึ่งตัวแปรดังกล่าวมีดังนี้
ความกดอากาศ
ทิศทาง และ ความเร็วลม
อุณหภูมิอากาศ
ความชื้นสัมพัทธ์
ชนิดและปริมาณเมฆที่ปกคลุมท้องฟ้า
หยาดน้ำฟ้า
ทัศนวิสัย
และ การตรวจเช็คตัวแปรดังกล่าวนั้นก็จำเป็นต้องใช้เครื่องมือหลากหลายชนิดด้วยกันซึ่งประกอบไปด้วย
- บารอมิเตอร์ (Barometer): ความกดอากาศ
- เครื่องวัดทิศทางลม (Wind vane) และเครื่องวัดความเร็วลม (Anemometer): ทิศทาง และ ความเร็วลม
- เทอร์มอมิเตอร์ชนิดสูงสุดต่ำสุด (Max-min thermometer): อุณหภูมิ
- ไฮโกรมิเตอร์ชนิดกระเปาะเปียกกระเปาะแห้ง (Wet dry bulb hygrometer): ความชื้นสัมพัทธ์
- เรดาร์ และดาวเทียม: ชนิดและปริมาณเมฆที่ปกคลุมท้องฟ้า
- วัดปริมาณน้ำฝน: หยาดน้ำฟ้า
- สายตา: ทัศนวิสัย
เครื่องมืออุตุนิยมวิทยาที่ใช้ในระบบการพยากรณ์อากาศ
เครื่องมือที่ใช้ในระบบการพยากรณ์อากาศสามารถแบ่งออกได้เป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ดังนี้ เครื่องมือตรวจอากาศผิวพื้น เครื่องมือตรวจอากาศชั้นบน เครื่องมือตรวจอากาศพิเศษ
- เครื่องมือตรวจอากาศผิวพื้น
ในสถานีตรวจอากาศผิวพื้นแต่ละสถานีจะมีสนามอุตุนิยมวิทยา ซึ่งเป็นที่สำหรับตรวจวัดอากาศผิวพื้น โดยเครื่องมือต่าง ๆ เหล่านี้จะตรวจวัดสารประกอบอุตุนิยมวิทยา ตามเวลาที่กำหนดไว้ในแต่ละวัน ซึ่งจะมีเวลาหลักของการตรวจวัด คือเวลา 0000Z (07.00 น.) และเวลา 1200Z (19.00 น.) โดยในระหว่างเวลาหลักเหล่านี้ อาจมีการตรวจวัดเช่น เครื่องวัดมลพิษทางอากาศ เพิ่มเติมได้ตามที่กำหนดไว้เพื่อความเหมาะสม
- เครื่องมือตรวจอากาศชั้นบน
เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของลักษณะอากาศ มีความเกี่ยวพันกับการเปลี่ยนแปลงของสภาวะ สารประกอบอุตุนิยมวิทยาในระดับชั้นบน ซึ่งอยู่นอกเหนือจากผิวพื้นของโลกด้วย ดังนั้น จึงมีความจำเป็นต้องตรวจวัดสารประกอบอุตุนิยมวิทยาในบรรยากาศด้วย โดยเฉพาะในชั้นโทรโพสเฟียร์ ข้อมูลอุตุนิยมวิทยาที่ตรวจวัด เพื่อการพยากรณ์อากาศที่ตรวจวัด โดยเครื่องมือตรวจอากาศชั้นบนนี้ โดยมากจะเป็นข้อมูลหลักทางอุตุนิยมวิทยา เช่น อุณหภูมิ ความกด ลมและความชื้นอากาศในระดับต่าง ๆ การตรวจวัดข้อมูลเหล่านี้ใช้เครื่องมือหลักที่เรียกว่า Radiosonde
และสุดท้าย คือ เครื่องมือตรวจอากาศพิเศษ เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับตรวจวัดปรากฏการณ์หรือลักษณะอากาศที่เกิดขึ้นเพื่อช่วยเสริมในการวิเคราะห์พยากรณ์อากาศ เครื่องมือตรวจอากาศพิเศษเหล่านี้มีหลายอย่าง อาทิ เรดาร์ตรวจอากาศ ดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา และเครื่องมือสำหรับตรวจวัดความสูงของคลื่น แสดงภาพถ่ายดาวเทียมแบบต่าง ๆ VI, IR ภาพแสดงตรวจฝนด้วย Radar